انواع رزين هاي موجود:
از آنجايي كه رزين نقش اساسي در رنگ دارد و رنگ خود توانسته است جايگاه ويژه اي را در صنايع رنگ اشغال نمايد، توليد كنندگان رزين، انواع رزين ها با كيفيت هاي متنوعي را به بازار مصرف عرضه داشته اند كه شامل:
رزين هاي آلكيد، رزين هاي پلي استر، رزين هاي آمين دار، رزينهاي فنوليك، رزين هاي نيترو سلولوز، رزينهاي اپوكسي، رزينهاي پلي اورتان، رزين هاي سيليكوني ،رزينهاي كلر و كائوچو، رزينهاي ونيلي، رزين هاي پلي ونيل استات، رزين هاي پلي ونيل بوتيرال و رزين هاي آكرليك مي باشد. كه هريك از اين ها كاربرد و خاصيت ويژه اي دارند ، در مورد تعدادي از اين رزين ها كه كابرد بيشتري دارند، به اختصار توضيحاتي آمده شده است.
رزين هاي پلي اورتاني:
پلي يورتانها را اولين بار اتو باير در سال ۱۹۳۷ در آلمان كشف كرد و بعد از آن اين مواد با داشتن خواص ويژه پيشرفت بسيار زيادي را در انواع صنايع جهان داشتند. اولين پلي يورتان، از واكنش ديايزوسيانات آليفاتيك با ديآمين بهدست آمد. پلي يورتانها تركيباتي هستند كه در ساختار آنها پيوند يورتاني وجود دارد. پلي يورتان(PU) نام عمومي پليمرهايي است كه داراي پيوند يورتاني مي باشند. پيوند يورتاني از طريق واكنش افزايشي بين يك گروه ايزوسيانات و يك تركيب داراي هيدروژن فعال مثل گروه هيدروكسيل تشكيل شده است. گروه هاي ايزوسيانات به شدت واكنش پذير بوده و به همين علت پيشرفت واكنش آنها نياز به افزايش دما ندارد. (واكنش در دماي محيط صورت مي گيرد) مهمترين ويژگي اين گروه از پليمرها اين است كه پس از واكنش ساختاري پايدار بوجود مي آيد.
اين گروه را مي توان هم در گونه هاي سخت و هم در گونه هاي انعطاف پذير يافت كرد از جمله مواد كاربرد اين گروه مناسب براي ساخت قالب هاي الاستيكي از سطوح خاص و يا قطعات صنعتي كه داراي دقت بالا مي باشند نام برد. خلاصه اينكه، پلي يورتان در اشكال مختلف مانند: فرآورده هاي فوم، فيلم، الاستومرها، پودرها، مايعات و امولوسيون ها قابل توليد هستند.
رزين هاي اكرليك :
اين رزينها از پليمريزاسيون راديكالي منومرهاي اكريليكي و استرهاي آنها ( اكريلاتها و متااكريلاتها ) تهيه مي شوند. رزين هاي اكريليك بر اساس ماهيت پليمر به دو گروه عمده شامل ترموپلاست و ترموست طبقه بندي مي گردند.
رزين هاي اكريليك ترموپلاست ( گرما نرم )- اين دسته از رزينها با طول زنجير بلند و وزن مولكولي بالا به طريق تبخير حلال خشك شده و ايجاد فيلم نهايي مي نمايند و واكنش شيميايي و اكسيداسيون در آن نقشي ندارد. از عمده مصارف اين گروه رزين اكريليك كاربرد در ساخت انواع رنگهاي ترافيك، استخري و تعميراتي مي باشد.
رزين هاي ترموست ( گرماسخت )- اين گروه از رزينها با طول زنجير كوتاه تر و عوامل فعال كه در طول زنجير وجود دارد قابليت واكنش با عوامل فعال ديگر مانند: ايزوسياناتها و يا ملامينها را دارا بوده و در دماي محيط يا كوره خشك مي شوند. از مصارف اين رزين مي توان قابليت ساخت انواع رنگهاي قابل اجرا بر روي سطوح پلاستيك، چوب، آهن، آلومينيوم و گالوانيزه را نام برد. دوام و مقاومت شيميايي خوب، سختي و چسبندگي فوق العاده از ديگر ويژگيهاي اين گروه رزين مي باشد.
حلال به عنوان یک حامل برای رنگدانه ها و رزین عمل می کند ، حلال ممکن است آلی باشد یا معدنی یا آب.
خواص فیزیکی حلالها :
مایعات فراری هستند که برای حل کردن رزین مربوطه به رنگ مورد استفاده قرار میگیرند. این مایعات نقش اصلاح و تعدیل کننده خواص رنگ را بر عهده دارند. حلال باید دارای خصوصیات مورد انتظار باشد بطوریکه قابلیت حل کردن رزین را دارا بوده و ویسکوزیته رنگ را به مقدار بهینه جهت کاربری کاهش دهد. انتخاب درست حلال بر پارامترهای کیفی ویسکوزیته، خاصیت برسخوری، سرعت خشک شدن و چند خاصیت پنهانی دیگر اثر میگذارد .حلالها را با توجه به پایه ساخت آنها به گروه های زیر تقسیم می شوند که هر کدام دارای خصوصیات متفاوتی می باشند.
الف) حلال های الکلی ( متانول، اتانول، ایزو پروپیل الکل و…)
ب) حلال های کتونی ( استون، متیل اتیل کتون، متیل ایزو بوتیل کتون و… )
ج) حلال های اتری ( دی اتیل اتر، دی ایزوپروپیل اتر و… )
د) حلال های استری ( متیل استات، اتیل استات، نرمال بوتیل استات و…)
ه) حلال های ترپنی ( روغن کاج، دی پنتن و… از قدیمیترین گونه حلالها میباشد که از درختان کاج و صنوبر به دست می آیدو در گذشته مصرف بسیار زیادی در ساخت رنگهای ساختمانی، ورنیها و رنگهای هنری داشتهاند.)
و) حلال های هیدروکربنی آروماتیک ( بنزن، تولوئن و…)
ز) حلال های هیدروکربنی الیفاتیک (وایت اسپریت، نفت و …)
ح) حلال های هیدروکربنی کلره (متیلن کلراید، تری کلرواتیلن و …)
ک ) آب : امروزه استفاده از آب چه بصورت تنها یا مخلوطی از الکل و اترالکلها بعنوان یک حلال بدلایل بهداشتی و عدم خطر آتش سوزی و سمی نبودن مصرف فراوانی پیدا کرده خصوصاً جهت انحلال رنگهای پلاستیکی، رزینهای محلول در آب و رزینهای امولسیونی و کلوئیدی؛ بنابراین از مهمترین دلائلی که امروزه آب را بعنوان یک جانشین خوب برای حلالهای آلی توصیه می نمایند میتوان فراوانی، ارزانی، بی بوئی، غیر سمی و اشتعال ناپذیر بودن آنرا نام برد. البته آب یک حلال ایده آلی نمی باشد زیرا که با تمامی دیگر حلالهای آلی امتزاج پذیر نبوده و فیلم حاصل از رنگ محلول در آب براقیت عالی ای نداشته و همیشه نسبت به آب نیز حساس می باشد.
مواد افزودنی
مواد افزودنی – برای ارتقاء خواص خاص مانند سهولت قلم خوری، مقاومت در برابر کپک، مقاومت در برابر خراش، خشک شدن و مقاومت خمشی.